Rotterdam
Rotterdam jest miastem w zachodniej Holandii, w prowincji Holandia Południowa. Leży w delcie Renu i Mozy. Zamieszkuje go 596 tysięcy mieszkańców. Wraz z miastami: Schiedam, Vlaardingen, Pernis i in. tworzy zespół miejski - 1,1 mln mieszkańców (1993). Rotterdam jest największym portem morskim świata, przeładunki w 1992 r. wyniosły 293 mln t (rekordowe - 310 mln t, 1973 r.). Wzdłuż Nieuwe Waterweg - drogi żeglownej dostępnej dla statków o nośności do 500 tysięcy ton zbudowano nowocześnie wyposażone w zautomatyzowane urządzenia przeładunkowe terminale: naftowe, węglowe, rudowe, kontenerowe i zbożowe, największe - Maasvlakte (położony u wejścia z M. Północnego do kanału Nieuwe Waterweg), Europoort (z własnym torem wodnym Eurofag dla supertankowców), Botlek i in. Łączna powierzchnia składów i magazynów wynosi około 900 tys. m2.
Rotterdam jest portem tranzytowym dla krajów Europy Zachodniej, głównie państw położonych w dorzeczu Renu (największy szlak żeglugi śródlądowej w Europie) i Mozy, zwłaszcza Niemiec, Francji, Belgii, Szwajcarii i Austrii. Około 20% przeładunku jest przeznaczone na rynek holenderski. Rocznie zawija do portu około 30 tysięcy statków morskich, obsługujących blisko 400 regularnych linii żeglugowych oraz ponad 20 tysięcy statków rzecznych i barek z ok. 70 mln ton ładunku. W obrotach portowych występuje trzykrotna przewaga rozładunku (2/3 ropa naftowa, rudy metali, węgiel kamienny, zboża, surowce chemiczne, gaz ziemny) nad załadunkiem (produkty naftowe, maszyny i urządzenia przemysłowe, środki transportu, chemikalia, żywność). Większość przeładunków dokonuje się na terenie Europoortu i Maasvlakte. W strefie okołoportowej istnieje wielka koncentracja przemysłu przetwórczego: największy w świecie kompleks rafinerii ropy naft. (koncernów Schell, British Petrolium, Gulf, Esso i in.) o mocy przerobowej ponad 90 mln ton ropy rocznie, poza tym fabryki chemiczne (środków piorących, nawozów sztucznych, propylenu, fenolu), huta aluminium w Europoorcie, stocznie, zakłady przemysłu spożywczego (młyny, fabryki margaryny koncernu Unilever - największe w kraju).
W Rotterdamie istnieje duży węzeł kolejowy, drogowy i rurociągowy jest także międzynarodowy port lotniczy. Naftociągi m.in. do Amsterdamu, Antwerpii (Belgia), Kolonii i Frankfurtu n. Menem (Niemcy);
Rotterdam to również ważny ośrodek finansowo-handlowy i kulturalno-naukowy, europejskie centrum handlu ropą naftową i paliwami, siedziba banków, kilkuset towarzystw handlowych, żeglugowych i ubezpieczeniowych. Tu mają swoją siedzibę: Uniwersytet Erazma (zał. 1973), Akademia Sztuk Pięknych, Akademia Architektury, wyższa szkoła ekonomiczna, centrum muzyczne, biblioteka (zał. 1859), poza tym: liczne muzea, m.in. słynne Boymans-van Beuningen (zbiory malarstwa niderlandzkiego, flamandzkiego i holenderskiego oraz sztuka użytkowa), na terenie starego portu Delfshaven - Muzeum Morskie, ogród zoologiczny (zał. 1887).
Centralną część miasta zajmuje nowoczesna dzielnica handlowo-usługowa (zbudowana na miejscu zniszczonej 1940) z wieżą widokową Euromast (wys. 185 m) i pomnikiem Erazma z Rotterdamu. Wokół centrum, po obu brzegach Nowej Mozy znajdują się dzielnice mieszkaniowe i przemysłowe, połączone tunelami samochodowymi (m.in. Beneluxtunnel) pod dnem rzeki oraz linią metra.
Pierwsza wzmianka o Rotterdamie w 1283 roku. Prawa miejskie uzyskał w 1299 roku (1340 rozszerzone). Od XVI wieku trwała rozbudowa portu. Po zniesieniu edyktu nantejskiego (1685) napłynęli protestanci francuscy, m.in. kupcy i rzemieślnicy. W XVII-XVIII wieku nastąpił rozkwit miasta, rozwój handlu (gł. z Francją i Anglią), przemysłu okrętowego i sukiennictwa. Od około 1850 r., wraz z rozwojem żeglugi na Renie i przemysłu Zagłębia Ruhry, jak też znacznej rozbudowy i modernizacji portu, wzrosło światowe znaczenie Rotterdamu. W czasie II wojny światowej został silnie zniszczony przez lotnictwo niemieckie (zwłaszcza śródmiejskie dzielnice zabytkowe).
Zachowane zabytki to: gotycki kościół Św. Wawrzyńca (XV-pocz. XVI w.), dom Schielandshuis (2 poł. XVII w.), obecnie Muzeum Historyczne, magazyny i inne zabudowania (XVIII, XIX w.) w dawnym porcie Delfshaven. Są także liczne nowoczesne budowle użyteczności publicznej (m.in. centrum handlowe Lijnbaan 1953, dom towarowy De Bijenkorf 1957, M. Breuer) i mieszkalne.
loooooool